విజయనగర సంస్థానం నిర్మించిన 104 దేవాలయాల చరిత్ర మరియు గోదమ్మ పైడిమాంబ
విజయనగర సంస్థానం నిర్మించిన 104 దేవాలయాల చరిత్రని పరిశీలిస్తే, వాటి ప్రాధాన్యతను వాటి స్థానంతో మరియు వాటి కాలబద్ధతతో అర్థం చేసుకోవచ్చు. అయితే, ఈ సంస్థానం నిర్మించిన శ్రీ పైడితల్లి అమ్మవారు ఆలయంకు సంబంధించి నిర్దిష్ట చరిత్ర లభించలేదు. స్థల పురాణం ప్రకారం, పైడితల్లమ్మ విజయనగరం గ్రామ దేవతగా పూజించబడుతుంది. కొందరు ఆమెను విజయనగర రాజులు సోదరి అని కూడా అంటారు, దీనికి అనేక ఆధారాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ రోజు పైడిమాంబ చరిత్రను తెలుసుకుందాం.
అప్పట్లో బొబ్బిలి మహారాజులు శక్తిమంతులు. బొబ్బిలి, విజయనగరం రాజుల మధ్య కొన్ని విభేదాలు ఉన్నాయని చెప్పబడుతుంది. ఆ విభేదాల కారణంగా బొబ్బిలి యుద్ధం 1757 జనవరి 23న ప్రారంభమైంది. ఈ యుద్ధంలో బొబ్బిలి కోట ధ్వంసమైంది మరియు చాలా మంది బొబ్బిలి సైనికులు మరణించారు. విజయ రామరాజు భార్య మరియు సోదరి శ్రీ పైడిమాంబ ఈ యుద్ధాన్ని ఆపాలని ప్రయత్నించారు, కానీ అది సాధ్యం కాలేదు.
ఆ సమయంలో శ్రీ పైడిమాంబ స్మాల్‌పాక్స్ తో బాధపడుతున్నది. ఆమె అమ్మవారి పూజలో ఉండగా తన సోదరుడు కష్టాల్లో ఉన్నాడని తెలిసింది. ఆమె ఈ విషయాన్ని తన సోదరుడికి తెలియజేయాలనుకుంది మరియు విజయనగరం సైనికుల ద్వారా సందేశం పంపడానికి ప్రయత్నించింది, కానీ అందరూ యుద్ధంలో ఉన్నారు. పాటివాడ అప్పలనాయుడుతో కలిసి గుర్రపు బండిలో సందేశం అందించారు. అయితే, ఆ సమయంలో తాండ్రపాప రాయుడు చేతిలో విజయరామరాజు మరణించాడన్న వార్త ఆమెకు అందగా, ఆమె అపస్మారక స్థితికి చేరుకుంది. ఆమె ముఖంపై నీళ్లు చల్లగానే స్పృహలోకి వచ్చి, తాను ఇక బతకలేనని గ్రామ దేవతలో కలిసిపోతానని మరణించింది.
తరువాత కొన్ని రోజుల తర్వాత ఆమె విగ్రహం విజయనగరం కోటకు పశ్చిమాన ఉన్న ఒక చెరువు పశ్చిమ ఒడ్డున మత్స్యకారులచే కనుగొనబడింది. పైడిమాంబ దేవత కోసం వనం గుడి అనే ఆలయం నిర్మించి, ఆమె విగ్రహాన్ని అక్కడ స్థాపించారు. ఈ ప్రదేశం అప్పట్లో కాటిదట్టమైన అడవి ఉండింది. గుడి నిర్మాణం కోసం రాకపోకలలో ఇబ్బందులు రావడంతో చదురు గుడి అని పిలిచే మరో గుడి నిర్మించారు. కాలక్రమేణ పైడిమాంబ వనం గుడి ప్రదేశం ఇప్పుడు రైల్వే స్టేషన్ దగ్గరగా అభివృద్ధి చెందింది.
